Każdy z nas z pewnością przyglądał się kiedyś wróblom, które gdzieś tam w pobliżu ludzi poszukiwały okruchów. Latem wróble są smukłe, jakby miały się zmieścić w niezwykle małej dziupli. Zimą wydają się krótsze, okrągłe, pełne. To oczywiście dopasowanie do temperatury. Latem można pióra położyć gładko na sobie, a warstwa powietrza między ciałem a zewnętrzną stroną piór jest bardzo mała. Zimą, gdy spada temperatura ptaki muszą napuszyć się, tak aby warstwa ogrzanego powietrza między ciałem a pokrywą piór tworzyła coś w rodzaju śpiwora. Tak robią wróble. U pingwinów ważniejsze jest dopasowanie do mrozów i tam oprócz gęstych piór, znaczenie ma szczelność powłoki zewnętrznej – im zimniej, tym pióra szczelniej do siebie przylegają, zamykając poduszkę powietrzną wewnątrz ciała. Ptaki wymyśliły sobie taki mobilny, dynamiczny termos i regulują w ten sposób temperaturę (oczywiście nie mają gruczołów potowych i latem, gdy jest za gorąco zioną z dzioba przegrzane powietrze i chłodzą wnętrze). Ja lubię te zimowe wróble, wyglądają dostojniej i czasem mam wrażenie, że im na tym zależy.

Konstanty Ildefons Gałczyński pisał w 1947 roku o wróbelku tak:

O WRÓBELKU

Wróbelek jest mała ptaszyna,
wróbelek istota niewielka,
on brzydką stonogę pochłania,
Lecz nikt nie popiera wróbelka

Więc wołam: Czyż nikt nie pamięta,
że wróbelek jest druh nasz szczery?!
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
kochajcie wróbelka, dziewczęta,
kochajcie do jasnej cholery!

Wypada te wróble kochać teraz jeszcze bardziej, bo ich liczebność w Polsce zaczyna spadać. Mniej karmionych kur na podwórkach, mniej schronień w nowych i wyremontowanych poddaszach, mniej okruchów na ulicach. Nawet czystość ma swoje granice. Może warto gdzieś na budynku powiesić teraz zimą budkę wróblową?

Obrazy